292- BÀI HỌC ĐẦU ĐỜI

 

GIÁO ÁN RÈN NHÂN CÁCH LỚP NGŨ GIỚI ĐẠO ĐỨC LY THAM - TẬP 1/ 45

BÀI HỌC ĐẦU ĐỜI

Có một người Việt từ rất lâu đã xâm nhập sâu rộng vào thương trường quốc tế và nhân chứng của nhiều mốc lịch sử quan trọng. Ông là Paul Trần Văn Thình - nguyên trưởng phái đoàn thường trực của liên minh Châu Âu bên cạnh các tổ chức quốc tế tại Geneva (thụy Sĩ) .

Sinh sống mấy chục năm ở Châu Âu, nhưng mỗi sáng thức dậy nhìn vào gương ông vẫn tự nhủ: “Mình là người Việt Nam”. Và đó là lý do ông chọn Tuổi Trẻ - tờ báo nơi quê nhà - để chia sẻ những tâm sự riêng về những gì đã trải qua trong đời mình.

Báo Tuổi Trẻ ngày thứ hai 15-1- 2007 Tôi chào đời ngày 5-2- 1929 ở tỉnh An Giang, một vùng quê êm ả thanh bình.

Cha tôi đặt tên cho tôi là Trần Văn Thìn, đơn giản bởi tôi cầm tinh con rồng. thế nhưng lúc làm giấy khai sinh, người ta nói sao viết vậy theo kiểu phát âm miền Nam nên tên tôi bị ghi thành Trần Văn Thình. Vậy là tôi mang cái tên lạ vì sự nhầm lẫn đó.

LỜI HỨA CỦA MỘT ĐỜI

Không biết từ bao giờ, trong gia đình tôi định ra một nguyên tắc: Con không trở thành thương nhân mà phải trở thành công chức.

Thuở thiếu thời, tôi không tỏ ra đặc biệt hay xuất chúng, cũng có đầy đủ thói hư tật xấu như những đứa trẻ khác. Nhưng một sự cố đã biến đổi tôi hoàn toàn. Đó là năm tôi được 8 tuổi. Tôi về quê nội ở Sa Đéc nghĩ hè. Ông nội tôi có tới ba bà vợ, trong đó bà nội tôi là người trẻ nhất, bà thứ hai làm nghề bán thuốc bắc. Bà có tiền và là người rất nghiêm khắc. Nhà ông bà nội nhìn ra bờ sông mênh mông, thuyền bè đổ giăng kín. Tối tối người ta vẫn thường tổ chức đánh bạc trên các con thuyền ấy .

Có lần tôi đi theo mấy người lớn để đi xem đánh bạc. Tôi thấy mình cũng có khiếu đỏ đen vì thường đánh trúng. Ngặt một nổi tôi không có tiền. Tôi để ý bà Hai có một hòm không bao giờ khóa, bên trong có rất nhiều túi vải đựng tiền. Một hôm nhân lúc vắng người, tôi lẻn vào phòng lấy một túi. Làm một lần không ai phát hiện trong khi đánh bạc bị thua, tôi lấy tiếp lần hai. Rồi cứ thế tiếp diễn lần thứ hai, lần thứ ba, lần thứ tư. Đến lần thứ năm tôi bị bà Hai phát hiện. Bà Hai hỏi tôi ba bốn lần: “Bà nên xử sự thế nào đây?”. Tôi đáp : “Bà đánh cháu mấy roi cũng được phạt sao cháu cũng chịu, chỉ xin bà đừng mách ông nội”. Trong nhà, tôi sợ ông nội hơn cả, vì lúc nào ông cũng nghiêm khắc với con cháu. Bà nói: “Bà sẽ cho cháu một cơ hội, trong khi cháu suy nghĩ, Bà sẽ chưa nói gì với ông. Nhưng cháu phải nghĩ ra một cách để sửa chữa lỗi lầm”.

Hôm sau tôi còn nhớ là một buổi chiều khi hoàn hôn buông xuống bên sông, các nhà đã thắp đèn dầu, bà Hai gọi tôi ra nói chuyện. Tôi thưa với bà: “Cháu xin hứa từ nay trở đi cháu không bao giờ ăn cắp nữa”. Bà Hai ngồi lặng thinh, không nói gì lâu lắm.

Sau cùng bà bắt tôi phải kể hết bà nghe tất cả những lần tôi đã từng ăn cắp vặt. Tôi thành thật kể tội từng trộm tiền của cha, thậm chí trộm cả tiền trong túi áo của khách khi họ đến nhà tôi chơi. Tôi cũng kể trong sưu tập tem của cha tôi có hai con tem hungary rất đẹp. Một hôm tôi bóc trộm để đổi lấy mấy cái nắp chai chơi đánh đáo với bọn trẻ.

Cha tôi phát hiện triệu tập cả nhà vào đúng 18 giờ để chứng kiến hình phạt. Trước mặt bà nội, em trai và em gái tôi, cha tôi bắt tôi tuột quần, đánh đúng 10 roi vào mông. Bà nội tôi khóc hu hu vì thương tôi nhưng cha tôi không chịu ngừng tay. Thế nhưng tôi không khóc. Tôi cảm thấy ê mặt vì bị đòn giữa chốn đông người .

Sau buổi tối hôm đó, bà Hai gặp lại tôi, yêu cầu tôi nhắc lại lời hứa. Bà nghe rồi nói: “Cháu có chắc đây sẽ là lần cuối cùng không. Cháu đi ăn trộm mới phải nói dối, còn không làm gì sai thì không bao giờ phải nói dối. Làm điều xấu lúc nào cũng phải nghĩ cách đối phó, không bao giờ sống vui được. Điều thứ hai cháu phải nhớ câu : “Cờ gian bạc lận”. Họ giả vờ cho cháu thắng mấy lần đầu đấy, còn khi cháu mang tiền ra đánh rồi, cháu có thấy là mình toàn bị thua không?”. Cứ như thế ba ngày liền, chiều nào bà Hai cũng gọi tôi ra, bắt lập đi lập lại lời hứa không bao giờ ăn trộm nữa. Ngày cuối cùng, bà hỏi: “Sau những lần cháu hứa như vậy, từ giờ trở đi Bà có thể tin cháu được chưa?”. Tôi trả lời: “Cháu xin hứa không bao giờ làm chuyện dại dột như thế nữa”.

Lời hứa ấy theo tôi đi suốt những tháng ngày sau này. Từ đó trở đi, tôi không bao giờ tham gia bất kỳ một trò chơi đỏ đen nào nữa. Lớn lên, tôi ngẫm nghĩ mãi không biết vì sao một bà già ở vùng quê VN lại có cách giáo dục tài tình vậy. Rồi tôi ngộ ra: Tất cả phải do tự giác. Bà tôi không thể bắt ép tôi không được nói dối nữa, không được ăn trộm vặt nữa. Mà chính tôi sau những cuộc đối thoại với bà, tự cảm thấy đó là điều xấu xa không nên lập lại. Tôi ghi sâu trong lòng hình ảnh cuộc đối thoại cuối cùng. Bà nhìn tôi với con mắt âu yếm. Tôi đã khóc không phải vì xấu hổ mà vì cảm động.